Blog

Hans

Hans komt bij mij met faalangst. Hij biljart vaak en is er vrij goed in. Toch merkt hij op dat hij vlak voor belangrijke wedstrijden angstig wordt. En dan niet een beetje maar echt zo erg dat het hem verlamt waardoor hij geen vaste hand meer heeft.

Mijn eerste indruk van Hans is dat hij er stoer en mannelijk uitziet en tegelijkertijd lijkt hij mij een zachtaardige man. Ik omschrijf hem in mijn hoofd als een zachte en stoere man.

Wat heeft dit nu te maken met het biljarten? Niet zoveel met het biljarten maar wel met zijn faalangst. Hij wil het liefst goed presteren en sterk overkomen zodat zijn gevoelens van onzekerheid niet zichtbaar worden voor anderen. Deze tweestrijd komt al in de eerste sessie tot uiting.

Tijdens de eerste sessie voel ik dat ik hem wil troosten omdat hij vrij snel bij een diepe laag verdriet komt. Ik voel zijn kwetsbaarheid en wil hem laten voelen dat hij niet alleen is. Zijn systeem reageert hier meteen op. Het verdriet wordt verdrongen alsof het er nooit geweest is. Ik zie op dat moment geen kwetsbare maar een stoere man tegenover me. Deze omslag is zo opvallend dat ik hem vraag of hij kan vertellen wat er met hem gebeurt.

Schaamte

Hans vertelt me dat hij schaamte voelde toen ik reageerde op zijn verdriet en dat die schaamte het verdriet wegdrukte. We zoeken de plek op waar die schaamte voelbaar is in zijn lichaam. Hij wijst een plek aan in zijn hoofd. Vervolgens concentreert hij zich op deze plek en onderzoekt hij zijn schaamte. Er komen allerlei beelden van zijn jeugd voorbij. Momenten waarop hij het moeilijk heeft gehad. Deze beelden en momenten uit zijn jeugd komen tot in detail in hem op. Na verloop van tijd zakt de schaamte af en is er weer ruimte voor het verdriet.

De jeugd van Hans

Hans voelt nu pas dat hij zich in zijn jeugd erg alleen heeft gevoeld en dat hij zijn emoties heeft weggestopt omdat hem niet geleerd is dat ze er mogen zijn. Er was in zijn jeugd niemand beschikbaar om hem veiligheid te bieden.

Een omschrijving van het woord kwetsbaarheid is “weinig beschermd tegen beschadiging. Onzekerheid, risico en emotionele blootstelling.” Helaas wordt door veel mensen kwetsbaarheid niet als een kracht gezien maar als een risico op beschadiging.

Hans groeit op met ouders die veel ouder dan hem zijn. Hij heeft als kind geleerd om stil te moeten zijn op het moment dat ouderen spraken. Tijdens een brainspotting sessie voelt hij voor het eerst duidelijk hoe groot de afstand is tussen hemzelf en zijn ouders. Voor lastige emoties zoals verdriet en eenzaamheid is geen aandacht en ruimte en zijn ouders konden hem niet leren hoe hij hiermee om moest gaan. Hans stopt zijn emoties en behoeften weg.

Ieder kind heeft veiligheid nodig

Ieder kind heeft erkenning en emotionele veiligheid  nodig en in een ideale situatie zorgen de ouders daarvoor. Als ouders zelf niet in staat zijn om deze veiligheid te bieden past een kind zich aan de situatie aan en zoekt het alsnog naar erkenning door bijvoorbeeld de ouders trots te maken. Hans besluit zo goed mogelijk te presteren in zijn leven en kiest voor een carrière bij defensie.

Binnen defensie is kwetsbaarheid indirect gelijk aan het risico om beschadigd te raken en buitengesloten te worden van jouw eenheid. Immers als je hardop uit dat je bang bent of emotioneel geraakt bent dan bestaat de kans dat jouw collega militairen minder op je durven te vertrouwen in stress situaties.

Voor Hans is defensie een herkenbare omgeving en dat voelt vertrouwd. Voor hem echter meer van hetzelfde en nog steeds geen ruimte voor kwetsbaarheid. Zo lang Hans goed presteert voelt hij zich goed. Op momenten dat hij belangrijke prestaties wil leveren slaat echter altijd de faalangst toe. De verlamming zoals met de biljart wedstrijden.

Binnen defensie maar ook op veel andere plaatsen wordt uit schaamte niet gesproken over dit soort persoonlijke gevoelens, de schaamte is een bewaker geworden over de diepe gevoelens van Hans.

Na een aantal brainspotting sessies merkt Hans op dat hij zijn gevoelens nu wel met zijn partner kan delen en zich minder schaamt. Hij is nu alsnog aan het leren wat hij als kind gemist heeft en stelt zich kwetsbaar op naar zijn partner die daar ook op reageert met zich kwetsbaar opstellen, hierdoor hebben ze betere gesprekken waarin ze echt naar elkaar luisteren. In elke sessie verwerkt Hans een deel van zijn spanning voor wedstrijden en ook dus een deel van zijn weggestopte emoties uit zijn jeugd en de tijden daarna.

Hans voelt zich nog steeds wel gespannen voor wedstrijden maar de scherpe randen zijn eraf en door het diepere contact met zijn partner ontstaat er steeds meer veiligheid in zijn leven.

Mijn conclusie

Mijn conclusie hieruit is dat emotionele blootstelling helend is mits het in de juiste veilige setting gebeurt. Een veilige setting die ik met Brainspotting samen met jou creëer waardoor jouw systeem zijn pijn durft te laten zien en kan gaan beginnen met het verwerken en loslaten ervan.

Binnen beroepen zoals defensie en politie rust nog steeds een taboe op angst en verdriet. Dit zorgt er soms voor dat werknemers onder hoge spanning staan maar niet de ruimte vinden om de spanning te verwerken en los te laten. Brainspotting helpt om meer ruimte en rust te bewerkstelligen in een (over)belast systeem.

Brainspotting kan ook jou helpen

Heb jij het gevoel dat je alsmaar door moet gaan alsof je in een sneltrein zit en niet uit kan stappen? Raak je steeds verder  vervreemd van jouw emoties? Dan kan brainspotting jou ook helpen om weer rust en ruimte te vinden in jouw leven en de verbinding met jezelf en met de mensen om je heen versterken.