Verhalen van cliënten. Eerlijke en mooie verhalen. Over angst, paniek, niet verwerkte trauma’s en hoe Brainspotting daarbij heeft kunnen helpen. Verhalen van een stap zetten naar verwerking omdat er rust en ruimte ontstaat. De verhalen zijn van onze cliënten. Wij hebben, ivm de privacy, de namen weggelaten.
Het voelde alsof een andere kant van mij lucht kreeg.
Ik ben begonnen met brainspotting, omdat ik – ondanks therapie – last bleef houden van een onveilig gevoel en schrik-of paniekreacties. Op straat en in de buurt van mannen was ik altijd alert, en zo af en toe kon ik overvallen worden door een enorm gevoel van paniek en hyperventilatie. Natuurlijk had ik wel een idee waar het vandaan kwam. Een aantal misbruikervaringen rond mijn 9e jaar waren al vaker aan de orde gekomen in de (praat)therapie die ik had gevolgd. Met mijn verstand kon ik beredeneren dat ik in veel situaties heus wel veilig was, maar mijn lichaam dacht er soms heel anders over. Ik had er geen controle over en schaamde me vaak voor mijn reacties.
Brainspotting zou kunnen helpen, hoorde ik, en ik besloot het er maar op te wagen. Ik was ook wel nieuwsgierig naar deze nieuwe vorm van therapie, maar was ook best sceptisch. Het voelde iedere keer behoorlijk raar om me te focussen op een stok, en ik was bang dat ik het niet goed zou doen, of dat het bij mij niet zou werken. Maar na 4 sessies kan ik zeggen dat ik blij ben dat ik dit gedaan heb. Voor mij waren het momenten waarop ik kon stilstaan bij mijn lichaam: voelen wat er daar gebeurde, zonder te hoeven begrijpen waarom en zonder er woorden aan te moeten geven. Ik ontdekte hoeveel verdriet, angst en machteloosheid er opgeslagen lagen in mijn lijf. En toen we daarbij hadden stilgestaan, kwam er ruimte voor boosheid en kracht die ik nog niet eerder zo had ervaren. Het was goed om, na al die jaren, eindelijk eens mijn lichaam te laten spreken. Het voelde heel erg écht, alsof deze kant van mijzelf eindelijk licht en lucht kreeg. Het was natuurlijk ook heel kwetsbaar, maar de rustige aanwezigheid van Ferdinand hielp mij om er met mildheid en nieuwsgierigheid bij te kunnen blijven. Iedere keer kwam ik daardoor als vanzelf tot een bepaald beeld of nieuw inzicht dat helpend en helend was.
Na de sessies merkte ik dat er kleine verschuivingen waren. Al na de eerste sessie bleef bijvoorbeeld de gebruikelijke angstreactie op straat uit. Later merkte ik dat ik me in het algemeen krachtiger en minder machteloos ging voelen. Ik ben nu minder angstig, kan meer genieten van knuffels en aanrakingen en ben beter in staat om voor mijzelf op te komen wanneer dat nodig is. Ik begrijp nog steeds niet goed hoe brainspotting nou precies werkt, maar ik ben heel dankbaar voor wat het mij heeft gebracht.
'Altijd was er de dreiging van straf'
Ik kwam in aanraking met Brainspotting via een collega. En omdat ik bij mijzelf met regelmaat tegen trauma-gevoelens en -gedrag aanliep, wilde ik Brainspotting wel eens proberen. Mijn eerste ervaringen waren heel positief. Mijn therapeut vroeg aan welk gevoel ik wilde werken. Ik vertelde kort over een nare ervaring uit mijn jeugd, in Zuid-Afrika. Die had te maken met lijfstraffen tijdens mijn middelbareschooltijd. Zij vroeg mij of ik de spanning die ik daar destijds bij voelde ook nu nog kon oproepen. Dat kon ik. Door aan situaties van toen te denken, voelde ik mijn maag samentrekken en een misselijkmakend gevoel ontstaan.
Ik kreeg een koptelefoon op mijn hoofd, met zogeheten biolaterale muziek. Daarna ging de therapeut met een pointer – een aanwijsstok met een oranje punt – op zoek ging naar de oogposities waar mijn gevoel het sterkst was. En echt waar, bij bepaalde oogposities werd het gevoel in mijn lichaam véél sterker. Ik begreep ineens de uitspraak van David Grand, de ontdekker van Brainspotting: “Waar je naartoe kijkt, bepaalt hoe je je voelt”.
De therapeut vroeg mij om bij mijn gevoel in mijn lichaam te blijven en ondertussen naar de pointer te kijken. Het effect was, dat ik merkte dat mijn systeem op een onbewust niveau aan het verwerken sloeg. Mijn lichaam reageerde in golfbewegingen. Allerlei oude beelden en gevoelens van dreiging kwamen langs. Starend naar het oranje hoedje op de pointer van mijn therapeut, stond ik opeens weer in m’n blauwgrijze schooluniform in het technieklokaal van mijn middelbare school in Pretoria.
De docent had ons opgedragen om het lokaal in 3 minuten keurig netjes op te ruimen. Ik had gedaan wat ik kon, terwijl veel klasgenoten bleven lantefanteren. Dus was het lokaal drie minuten later nog alles behalve netjes. En op onze school betekende dat: straf. De leraar haalde een eind hout vanachter zijn bureau vandaan en blafte dat we in een rij moesten gaan staan. Ik wist wat er ging komen… een pak slaag. Ik voelde opnieuw de angst, de misselijkheid en de tranen die ik toen niet kon, niet durfde laten lopen.
Mijn lichaam reageerde heftig, maar de golf zakte ook weer af. Ik realiseerde me plotseling hoe bang ik vroeger was. De gevoelens die ik nu voelde, waren er toen ook, maar ze kregen nooit de ruimte. Nu ik ze wél ruimte gaf, kregen mijn brein en mijn lichaam de kans de ervaringen ‘af te maken’. Na deze specifieke sessie realiseerde ik mij hoe onveilig ik mij jarenlang gevoeld heb. Als puber screende ik mijn omgeving onophoudelijk op het gevaar van straf. En zelfs als je nóg zo je best deed, lag een pak slaag altijd op de loer…
Het gekke is, dat ik na deze sessie naar huis ging met het besef dat er iets goeds en belangrijks met mij was gebeurd, terwijl ik het verstandelijk op geen enkele manier kon verklaren. In de dagen na de sessie merkte ik, dat ik het gevoel van angst en onveiligheid waarmee ik zo lang had geleefd meer en meer kon loslaten. Alsof de lading en de spanning van deze ervaring was afgehaald.
'Ik bleef mij schuldig voelen'
Ik volgde een aantal Brainspotting-sessies nadat ik tegen een blokkade in mijzelf aanliep. Boosheid die niet minder werd en waarover ik mij schuldig bleef voelen. Ik had al veel over deze boosheid gepraat, maar die gesprekken veranderden mij niet. Dat gebeurde wél tijdens het brainspotten. Annemieke is een erg betrokken therapeut, die mij met heel veel rust door het proces van Brainspotting leidde.
